Om inzicht te geven in de Joodse inwoners van Drenthe ten tijde van de Tweede Wereld Oorlog en hun onderlinge familierelaties hebben wij de project focus als volgt vorm gegeven.

 

Focus op de provincie Drenthe
Hiermee wordt voor het eerst een zo compleet mogelijk beeld van de Joodse bevolking in de provincie Drenthe ten tijde van WO-II gegeven. Voor het focussen op de inwoners van de gehele provincie Drenthe wordt als kern element aangehaakt bij de laatst bekende woonplaats in een Drentse gemeente in de oorlogsperiode. Dat gegeven is met name bekend in de database van het Joods Monument.

 

Joodse inwoners
Hieronder vallen zowel de oorlogsslachtoffers als de overlevenden. Naast de gegevens van het Joods Monument bieden ook de gegevens van de Drentse oorlogsmonumenten een aanknopingspunt. Voorts is de nodige literatuur over dit onderwerp en het internet geraadpleegd.
Door het hanteren van verschillende definiëring van “Joods” door de Nazi’s, gemeente archieven en de opvatting over gemengde huwelijken bestaat er ruis in de aantallen Joodse inwoners op basis van verschillende bronnen. Volgens onze gegevens betreft dat ongeveer 309 Joodse familienamen (wat niet hetzelfde is als het aantal families).
Onderduikers zijn in die hoedanigheid niet tot de Drentse Joodse inwoners aan het begin van de Tweede Wereld Oorlog gerekend.
Ook de tijdelijke bewoners van het doorgangskamp Westerbork met hun verschillende herkomst uit Nederland of gevlucht uit het buitenland zijn niet tot de reguliere Drentse Joodse inwoners gerekend.


Oorlogsslachtoffers
Wij beschouwen Joden, die door geweld om het leven zijn gekomen in de periode 1940 -1945 als oorlogsslachtoffer.
Dat begrip omvat dus niet alleen Joden, die in een concentratie/vernietigingskamp zijn omgekomen, maar ook al die gevallen, waarin iemand niet in een kamp is omgekomen, maar wel degelijk als gevolg van de sjoa (bijv. geëxecuteerd, zelfmoord, of een andere oorzaak).

 

Periode van de Tweede Wereld Oorlog
Als begin van de Tweede Wereld Oorlog wordt aangesloten bij alle deportatielijsten, waarover wij via het NIOD beschikken, de zgn burgemeesterslijsten van de Drentse gemeenten die in de voorzomer van 1942 werden opgesteld als voorbereiding op de deportaties. Ondanks dat die cijfers een moment opname betreffen, kozen wij hiervoor als beste indicatie vanwege hun exacte aantallen en omdat er voor de gehele periode geen andere bronnen met harde cijfers zijn. Onze cijfers komen uit op 1.444 Drentse Joodse inwoners, van wie er 1.237 oorlogsslachtoffer werden en 205 overlevenden (zie de sub-pagina <Aantallen Joodse mensen> voor een uitgebreidere toelichting).   

 

Onderlinge familierelaties
Door alle persoonsgegevens in één hoofd database samen te voegen is het mogelijk om de onderlinge familierelaties zichtbaar te maken. Naast de grote hoofd database staan er nog enkele afzonderlijke kleinere stamboombestanden, die wij (nog) niet hebben samengevoegd, omdat er soms verschillende schrijfwijzen van persoonsnamen gehanteerd worden. Maar dat moeten er niet teveel worden, aangezien wij in het project één centrale hoofd database nastreven.
Wat betreft de oorlogsslachtoffers is het inzicht in de familierelaties vooral mogelijk in de weergave in kwartierstaat vorm, aangezien bij hen in het algemeen geen sprake meer is van nazaten na de holocaust. Bij overlevenden is zowel sprake is van voorouders als nazaten, zodat daar ook de stamboom vorm voorhanden is. Die weergaven worden online gegenereerd voor een geselecteerde persoon en dat is zowel in verschillende tekstuele als in een grafische weergave vormen mogelijk.

Naarmate het bestand groter wordt zullen natuurlijk ook de familie relaties zich meer gaan vertakken in Nederland tot buiten de provincie Drenthe of zelfs naar het buitenland bij emigratie.

 

Voor de verschillende weergave mogelijkheden wordt verder verwezen naar de sub-menu pagina Toelichting gebruik HuMo-gen met een nadere toelichting op de gebruiksmogelijkheden en knoppen van HuMo-gen.